Fakty i mity ceramiki
Czy ceramika to materiał radioaktywny?
MIT
Trudno zrozumieć, co leży u podstaw uznawania ceramicznych materiałów budowlanych za materiały radioaktywne. Przecież produkcja ceramiki odbywa się z naturalnych surowców mineralnych — takich jak glina, piasek czy trociny — obecnych w przyrodzie i towarzyszących człowiekowi od zarania dziejów.
Oczywiście wszystko, co nas otacza, w mniejszym lub większym stopniu emituje promieniowanie — również naturalne. Jeśli więc uznajemy ten stan rzeczy, to ceramika również mogłaby zostać za taką substancję uznana.
Ale żarty na bok.
Wszystkie materiały budowlane, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra z dnia 2 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228 w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i zwierząt, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie (Dz.U. 2007 nr 4 poz. 29), muszą spełniać określone normy w zakresie promieniotwórczości naturalnej.
Ustawodawca określił jasno granicę dwóch współczynników f1 oraz f2 charakteryzujących promieniotwórczość naturalną dla surowców i materiałów budowlanych stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi lub inwentarza żywego.
Zgodnie z rozporządzeniem wartość aktywności f1 i f2 nie może przekraczać o więcej niż 20% wartość f1=1 oraz f2=200 [Bq/kg] co można zapisać f1≤1,2 oraz f2≤240 [Bq/kg]. Zgodnie z danymi publikowanymi corocznie przez GUS w raporcie pt. „Ochrona Środowiska” na podstawie wyników badań przeprowadzonych w latach 2003-2011 średnie wartości f1 oraz f2 kształtują się następująco:
Wyniki zgromadzone w powyższej tabeli na podstawie wieloletnich pomiarów pokazują jasno, iż ceramika budowlana nie jest materiałem radioaktywnym zagrażającym ludziom czy innym organizmom żywym a jej aktywność promieniotwórcza jest podobna do otaczających nas skał i minerałów.
Czy układ otworów w pustakach nie ma najmniejszego znaczenia?
MIT
Układ otworów w pustakach nie jest przypadkowy — ma kluczowe znaczenie dla współczynnika przenikania ciepła U ściany.
Upraszczając tę zależność, można powiedzieć, że tworzywo ceramiczne przewodzi ciepło lepiej niż powietrze zgromadzone w otworach pomiędzy wewnętrznymi ściankami pustaka. Dlatego też, aby ograniczyć przenikanie ciepła, otwory projektuje się w taki sposób, by maksymalnie wydłużyć drogę dyfuzji ciepła z jednej strony pustaka na drugą.
Mając to na uwadze, ściany powinno się wznosić tak, aby dłuższe boki otworów były ustawione równolegle do lica ściany. W przeciwnym razie opór cieplny pustaka jest mniejszy, co skutkuje wyższymi stratami ciepła. Te straty muszą zostać skompensowane grubszą warstwą izolacji termicznej, np. styropianu lub wełny mineralnej.
Czy otwory w pustakach pogarszają właściwości akustyczne ściany?
PRAWDA
Izolacyjność akustyczna ściany jest zależna wprost proporcjonalnie od jej grubości oraz od rodzaju materiału, z którego została wykonana. Im zastosowany materiał jest cięższy, czyli posiada większą gęstość objętościową, tym tłumienie fal dźwiękowych większe.
Obecnie dla spełnienia wymagań stosuje się dwa rodzaje ceramicznych pustaków akustycznych.
Pierwsze posiadają bardzo małe otwory przez co charakteryzują się masą zwiększoną o ok. 40% w stosunku do tradycyjnych. Lepsze tłumienie osiągnięto przez zwiększenie udziału tworzywa ceramicznego.
Drugi rodzaj to pustaki posiadające bardzo duże otwory przeznaczone do zapełnienia zaprawą murarską lub betonem. Beton wypełniający otwory jeszcze skuteczniej od tworzywa ceramicznego poprawia właściwości izolacyjności akustycznej ściany.
Czy jest mało „gliny w glinie” a dużo domieszek?
MIT
Nie można twierdzić, iż w „glinie jest za mało gliny” — jest jej zawsze dokładnie tyle, ile potrzeba. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, jaki wpływ na właściwości użytkowe gotowego wyrobu ma glina.
Glina zwiększa wytrzymałość czerepu, ale jednocześnie zmniejsza jego izolacyjność termiczną. Dlatego udział gliny w mieszance zawsze jest wynikiem poszukiwania optymalnych parametrów wyrobu gotowego.
Aby uzyskać produkt o lepszych właściwościach termoizolacyjnych, do mieszanki wprowadza się dodatki poryzujące — czyli takie, które podczas wypalania czerepu ulegają spaleniu i pozostawiają w nim mikroskopijne pustki powietrzne. Jak już wiemy, to właśnie powietrze w porach odpowiada za poprawę izolacyjności termicznej.
Nie można jednak dowolnie ani bezrefleksyjnie manipulować zawartością poszczególnych surowców, ponieważ zawsze ma to wpływ na właściwości końcowe wyrobu. Uzyskanie składu optymalnego z punktu widzenia parametrów technicznych to proces żmudny i czasochłonny. Cały późniejszy wysiłek producenta skupia się natomiast na zapewnieniu powtarzalności tych parametrów w każdej partii produkcyjnej.
Czy pustaki z rożnych partii i rożnych cegielni różnią się parametrami?
PRAWDA
Oczywiście, że się różnią. Jednakże trudno porównywać pustaki od różnych producentów, którzy zgodnie z prawem mogą deklarować różne parametry swoich wyrobów.
Tutaj różnice faktycznie mogą być znaczne. Wystarczy porównać masę popularnych formatów od różnych producentów – różnice są znaczne.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku pustaków z różnych partii tego samego producenta (zakładu). One również mogą różnić się między sobą ale tylko w zakresie deklarowanych przez każdego producenta tolerancji.
Tolerancje określone są w normie PN-EN 774-1 i każdy kto chce wprowadzić ceramiczne wyroby budowlane do obrotu musi spełnić wymagania w niej zawarte. Zatem pustaki z poszczególnych partii mogą się różnić ale tylko w granicach zadeklarowanych przez producenta w Deklaracji Właściwości Użytkowych. Na producencie spoczywa odpowiedzialność za zgodność parametrów deklarowanych z rzeczywistością.
Dla przykładu – jeśli producent deklaruje wysokość wyrobów 235mm oraz odchyłkę wymiarów T1 to różnice wysokości mogą wynosić 235±6,1mm czyli zarówno pustaki o wysokości 229mm będą zgodne jak i te o wysokości 241mm…
Czy ceramika jest obecnie najdroższym materiałem do murowania ścian?
MIT
Dawniej ceramika rzeczywiście była towarem ekskluzywnym. Jednak rozwój technologii produkcji oraz jej automatyzacja sprawiły, że obecnie ceramika nie jest już drogim rozwiązaniem budowlanym. Jest cenowo konkurencyjna w stosunku do innych materiałów ściennych, a przy tym oferuje najlepsze parametry użytkowe.
Czy przez szczeliny między pustakami wieje?
MIT
Pustaki Ceramiczne to nie materiał elewacyjny, są przeznaczone do ścian podtynkowych.
Gdy otynkujemy ścianę to w miejscu schodzenia się piór i wpustów powstaje zamknięta luka powietrzna która stanowi naturalną barierę ciepłochronną. Według podobnej zasady działa znany każdemu termos.
Czy dobrze akumuluje ciepło?
PRAWDA
Ceramika to zdecydowanie najlepszy materiał na rynku pod względem akumulacji ciepła. Stanowi ona naturalne baterie energetyczne w budynku.
W przypadku wietrzenia pomieszczeń w okresie zimowym poprzez otwieranie okien, obniżamy bardzo szybko temperaturę powietrza w pomieszczeniu, po zamknięciu tych okien ceramika w błyskawiczny sposób odda skumulowane ciepło, czyli nagrzeje powietrze do zadowalającej i komfortowej dla nas temperatury.
Czy jest to materiał kruchy?
Musimy zadać sobie pytanie czy chcemy wybudować ciepły, paro-przepuszczalny, ekologiczny i posiadający akumulację cieplną dom z zaawansowanych materiałów budowlanych czy bunkier przeciwpancerny na wypadek wojny atomowej.
Pustaki ceramiczne są materiałem delikatnym, ale tym samym nie są one pozbawione odpowiedniej odporności na ściskanie, które to właściwości skrupulatnie opisuje europejska norma, bez której pustaki nie pojawiłyby się na rynku. Co więcej, ceramika ścienna ma w Polsce wielowiekową tradycję — jest stosowana już od ponad 800 lat. Przykładem może być kolegiata w Tumie pod Łęczycą, w której wykorzystano elementy ceramiczne już w 1161 roku, co świadczy o trwałości i długowieczności tego materiału budowlanego.
Ceramika budowlana posiada jedne z najwyższych wytrzymałości na ściskanie wśród dostępnych materiałów ściennych.
Czy jest nasiąkliwy?
Pustaki ceramiczne, biorąc pod uwagę ich zastosowanie jako materiałów ściennych podtynkowych — a w 90% przypadków jako elementów ścian wielowarstwowych z ociepleniem — wypadają bardzo dobrze na tle konkurencyjnych, często niepewnych bloczków niewiadomego pochodzenia.
Decydujące znaczenie ma tutaj doskonała zdolność ceramiki do dyfuzji pary wodnej, czyli tzw. paroprzepuszczalność. Dzięki niej ściany „oddychają”, co sprzyja utrzymaniu zdrowego mikroklimatu w pomieszczeniach i ogranicza ryzyko zawilgocenia.
Czy trudno się osadza w ścianach kołki?
Dzisiejsze pustaki ceramiczne to nic innego jak cegła — tyle że bardzo zaawansowana technologicznie. Dlatego wiercąc w nich otwory i osadzając w ścianie kołki, powinniśmy zadać sobie jedno, proste pytanie: dlaczego wciąż używamy kołków sprzed ćwierć wieku?
Skoro w sklepach dostępne są nowoczesne kołki przystosowane do współczesnych, zaawansowanych materiałów ściennych, warto z nich korzystać — dla trwałości, bezpieczeństwa i komfortu użytkowania.
Sprawdź inne sekcje wiedzy i poznaj ceramikę z szerszej perspektywy.

Baza wiedzy
arrow_forward